Is het een mijnwerker, een soldaat, een backpacker, een brandweerman? Nee. Niets van dit alles. Het is een Hittitische koning met de welluidende naam Suppiluliuma. Hij regeert van 1344 – 1322 voor Chr. en is in die tijd een groot krijgsheer. Tóch een soort soldaat dus maar dan met wat meer strepen waarschijnlijk.
Tien jaar geleden vindt een opgravingsteam van experts dit 3000 jaar oude beeld in Tell Ta’yinat, een laaggelegen grafheuvel nabij de oever van de rivier Asi.
Deze opgravingsplek bevindt zich in de buurt van het huidige Reyhanlı, zo’n 25 km ten zuidoosten van Antakya, de stad waar wij al enige dagen verblijven.
Het totaal moet een kolossaal standbeeld zijn, want alleen deze buste is al anderhalve meter hoog en weegt zo’n slordige 1500 kilo. Dit deel van het beeld is in ongelooflijk goede staat. Over de rest is weinig te zeggen, daar wordt nog altijd naar gezocht.
Het staat in het Hatay Archeologisch Museum dat Holger en ik vandaag bezoeken en het is goed van dichtbij te bekijken. Dat is fijn want er is zijn leuke details te zien. De koning heeft een baard en kroeshaar dat in een mooi motief over zijn hoofd valt.
Om zijn polsen en bovenarmen heeft hij armbanden waarvan de uiteinden leeuwenkopjes voorstellen en hij draagt een eenvoudig halssieraad.
Zijn gebalde knuisten omklemmen niet de banden van een rugzak, maar in zijn rechterhand heeft hij een lans en in de andere een maïsplant.
De ogen springen erg in het oog doordat ze in verhouding groot, bol en vrij bewerkt zijn.
De inscriptie op de rugzijde van het beeld vertelt dat het hier om koning Suppiluliuma de Eerste gaat.
Dit beeld is dé blikvanger in het museum, dat sinds 2013 een geweldig mooi nieuw onderkomen heeft. Het oude museum bestond sinds 1938, toen Hatay nog een zelfstandige staat was. Later dat jaar wordt het echter aan de Turkse republiek toegevoegd en pas in 1948 gaat het officieel open voor publiek.
Het bezit een enorme verzameling kunstvoorwerpen en mozaïeken uit de Assyrische, Hittitische, Hellenistische, Romeinse en Byzantijnse beschavingen die door de tijd heen aanwezig zijn in dit gebied.
We dwalen er uren rond en voor het blog besluiten we drie onderwerpen te beschrijven.
Het tweede voorwerp dat veel indruk op ons maakt wordt bepaald niet veroorzaakt door het formaat. Het is zelfs een erg klein beeldje, ongeveer 5 cm hoog en gebeeldhouwd uit een stuk lapis lazuli.
Maar de kleur blauw is van zo’n schoonheid dat je ogen er steeds naartoe getrokken worden.
Het is een bijna 4000 jaar oude afbeelding van Ishtar, Vrouwe van Alalakh en een van de godinnen uit het oude Mesopotamië, gekoppeld aan liefde, oorlog en seksualiteit.
In gebeden wordt Ishtar vereerd en aangeroepen als brenger van levenskracht en godin van leven.
Maar er is ook een donkere kant aan haar want als godin van vruchtbaarheid en seksualiteit heeft zij ook de kracht om landbouwgrond te vernietigen en dieren onvruchtbaar te maken. De bewoners van Mesopotamië moeten Ishtar dus niet tegen zich krijgen want landbouw en veeteelt zijn de belangrijkste bronnen van hun bestaan.
Ruim 40 jaar geleden maken Holger en ik al kennis met Ishtar, als wij in Atlanta de kunstinstallatie ‘The Dinner Party’ van Judy Chicago zien. Zij is een van de 39 mythische, historische of beroemde vrouwen, die een plaats hebben gekregen aan een feestelijk gedekte driehoekige tafel.
Ik herinner mij nog goed dat er een aantal jaren terug een artikel in de krant staat over tien uit de Romeinse Tijd stammende mozaïeken die onherstelbaar beschadigd zijn, doordat de restauratie door een clubje amateurs is verricht. Zo ontbreken er steentjes en er zijn steentjes op de verkeerde plek teruggeplaatst, waardoor er een totaal vertekend beeld is ontstaan en ze eigenlijk karikaturen van zichzelf zijn geworden.
Deze mozaïeken behoren destijds tot de verzameling van het Hatay Archeologisch Museum en tijdens de verhuizing in 2013 naar het nieuwe gebouw gaat het kennelijk helemaal mis.
Gelukkig bestaat de collectie uit ruim 1700 mozaïeken, dus er is vandaag de dag nog genoeg moois te zien waarvan er eentje echt uitspringt, vanwege de zeer afwijkende en humoristische afbeelding, terwijl het toch 2400 jaar oud is.
Eigenlijk zou het een mozaïekkunstwerk van nu kunnen zijn met als titel ‘YOLO”.
De afbeelding geeft een liggend skelet weer, nonchalant rustend met zijn elleboog op een kussen en met zijn andere hand achteloos op het hoofd.
In de rechterhand houdt hij een beker wijn vast.
Op de achtergrond zijn twee broden en een ongetwijfeld ook met wijn gevulde amfora te zien.
Aan de bovenzijde is in het oud-Grieks te lezen: “Wees vrolijk, leef je leven”, oftewel YOLO.
Archeologen vinden dit mozaïek in de oude Grieks-Romeinse stad Antiochië, het huidige Antakya. Het is een deel van een vloer van een kleine eetzaal in een huis dat destijds behoort aan de bovenklasse.
Tijdens werkzaamheden voor de aanleg van een kabelbaan, stuiten de bouwvakkers op historische overblijfselen en in 2013 leggen ze dit bijzondere tafereel met de o zo wijze levensles bloot, die wij graag ter harte nemen.