“Altijd het proberen waard”, antwoord ik als Holger vraagt of we de afslag naar Sultanhanı zullen nemen om daar de gelijknamige karavanserai te bezoeken, een veilige overnachtingsplek voor reizende handelaren, hun dieren en hun waar ten tijde van de zijderoute.
We zijn op weg van Aksaray naar Akşehir en zo’n tussenstop is altijd welkom.
Het is voor het eerst dat we bij een bezienswaardigheid zo veel tourbussen op de parkeerplaats zien staan die ongetwijfeld onderweg zijn naar Konya, maar dat mag de pret niet drukken.
Sultanhanı is een grote Seltsjoekse karavanserai uit de dertiende eeuw. Het is een van de drie karavanserais die in dit gebied bewaard zijn gebleven, maar er hebben er natuurlijk veel meer gestaan aan de lange weg van Konya naar Aksaray, die helemaal doorloopt naar Iran.
Het is de grootste karavanserai in Turkije en misschien wel het best geconserveerde voorbeeld van de Anatolische Seltsjoekse architectuur.
De spitsboog rond de toegangsdeur is versierd met muqarnas-consoles en geometrische patronen die zo kenmerkend zijn voor de Seltjoeken. De hoofdingang komt uit op een open binnenplaats die de reizigers in de zomer gebruiken.
Midden op de binnenplaats staat een zogenaamde kioskmoskee, vierkant en van steen, dat het oudste exemplaar is van Turkije. Hier bidden de handelaren voor een goede afloop van hun lange en vaak gevaarlijke reis. Vier gebeeldhouwde gewelven ondersteunen de moskee die zich op de op de tweede verdieping bevindt en die via een trap bereikbaar is.
Aan weerszijden van de binnenplaats zijn de stallen waar de dieren destijds overnachten. Waar de binnenplaats eindigt, kom je een overdekte, gesloten ruimte binnen met een gewelfd plafond en dwarsribben die het enorme oppervlakte verdelen in een soort brede gangen.
Het is een imposant complex en we lopen er met genoegen rond, te meer omdat blijkt dat er in de stallen en in de overdekte winterruimte twee bijzondere en uiteenlopende exposities zijn. Een met moderne installaties en een met eeuwenoude tapijten.
In de stallen is de tentoonstelling ‘Carved Conversations’ te zien met werk van zeven verschillende nationale en internationale beeldend kunstenaars.
Erg mooi is de stal waarin negentig lichtgevende zuiltjes zijn geplaatst, in vijf rijen van achttien stuks. Op elk zuiltje ligt een perkament-achtig afdekplaatje waarop een beschildering in groen, geel, oranje en zwart waardoor de ruimte zacht en sfeervol verlicht wordt.
Ook de wig-vorm bedekt met viltige lompen en geplaatst over de hele breedte van de ruimte spreekt mij erg aan.
Vooral als je het materiaal van dichtbij bekijkt en de structuur dan goed te zien is.
De tentoonstelling in de overdekte hal bestaat uit een eindeloze hoeveelheid antieke tapijten, hangend aan de ‘uitlopers’ van de gewelven en mooi uitgelicht.
Het zijn wollen tapijten uit de provincie Konya waarvan de garens uitsluitend met plantaardige verfstoffen zijn gekleurd.
De zes gebruikte hoofdmotieven in de kleden zijn de levensboom, de ramshoorn, de ster, de handen op de heupen, stromend water en de anjer. Op de foto hieronder zie je de patronen in deze volgorde, gezien vanaf linksboven en met de klok mee. Er is een duidelijke uitleg over aanwezig, evenals over alle planten waaruit de verfpigmenten zijn gewonnen.
Dit soort onverwachte gebeurtenissen maakt het reizen met eigen vervoer zo bijzonder en fijn. ’s Morgens gaan we op pad en ligt de dag voor ons open.
Hoe mooi is het dan dat we zo’n onverwachte en verrassende stop maken die de dag een extra tintje geeft.